gezondheid in cijfers

Impact corona op jongeren 

De rubriek Gezondheid in cijfers belicht kort een thema met betrekking tot de gezondheid van de inwoners van de regio Haaglanden. De cijfers zijn afkomstig uit recent onderzoek.

De figuur toont het percentage jongeren uit de 2e en 4e klas van het regulier voortgezet onderwijs dat nog steeds last heeft van persoonlijke gebeurtenissen die ze hebben meegemaakt in de coronaperiode.

Coronamaatregelen zoals lockdowns, sluiting van scholen, ­digitale lessen en 1,5 meter afstand houden, grijpen diep in op het dagelijks leven van jongeren.

Ook persoonlijke gebeurtenissen die jongeren hebben mee­gemaakt tijdens de coronaperiode kunnen grote impact hebben. Het gaat dan om gebeurtenissen als in quarantaine gaan, het doormaken van corona, in het ziekenhuis liggen door corona of door een andere ziekte, naasten die corona hebben gehad, in het ziekenhuis hebben gelegen of zijn overleden aan corona of aan iets anders maar ook vermindering van werk of inkomen voor (een van) de ouders.

Uit de Corona Gezondheidsmonitor Jeugd 2021 blijkt dat in ­Haaglanden bijna driekwart (73%) van de jongeren (leerlingen uit de 2e en 4e klas van het regulier voortgezet onderwijs) een dergelijke persoonlijk gebeurtenis tijdens de coronaperiode heeft meegemaakt. Dit percentage varieert van 71% in Rijswijk tot 78% in Westland*.

Eén op de vijf jongeren (20%) geeft aan nog steeds last te hebben van gebeurtenissen die ze hebben meegemaakt in de corona­periode. Dit percentage varieert van 17% in Leidschendam-­Voorburg tot 22% in Westland. Met deze jongeren gaat het over het algemeen minder goed. De landelijke cijfers zijn vergelijkbaar.

De persoonlijke gebeurtenis die door de jongeren het meest is gemeld is het zelf in quarantaine zijn geweest (50%)

De persoonlijke gebeurtenis die door de jongeren het meest is gemeld is het zelf in quarantaine zijn geweest (50% van de ­jongeren) gevolgd door een naaste die corona heeft gehad (39%) of zelf corona hebben gehad (19%). Een naaste die in het ziekenhuis heeft gelegen door corona wordt door 10% van de jongeren genoemd en 7% meldt dat een naaste is overleden aan corona. Negen procent van de jongeren geeft aan dat (een van de) ouders minder werk of inkomen hadden.


De Corona Gezondheidsmonitor Jeugd is een extra Gezondheidsmonitor Jeugd die in het najaar van 2021 is uitgevoerd door alle GGD’en in Nederland om de gevolgen van de coronapandemie op gezondheid en welzijn van jongeren in kaart te brengen. Meer resultaten van deze Corona Gezondheidsmonitor Jeugd zijn te vinden op gezondheidsgids.ggdhaaglanden.nl.

* Voor de gemeenten Delft en Midden-Delfland zijn geen cijfers beschikbaar; te weinig jongeren uit deze gemeenten hebben meegedaan aan de Corona Gezondheidsmonitor Jeugd 2021

Sumona: Suïcidepreventie, monitoring en nazorg

Dankzij het vernieuwde suïcidepreventieprogramma Sumona (Suïcidepreventie, monitoring en nazorg) verbetert ook in Haaglanden de regionale samen­werking in de keten rond suïcidepreventie. De werkwijze is dat oplettende hulpverleners binnen en buiten de zorg personen met een verhoogd suïciderisico (bijvoorbeeld met suïcidale gedachten of na een suïcidepoging) kunnen signaleren en – met hun toestemming – aanmelden in een hiervoor ontwikkeld online-monitoringssysteem. Een aangemelde persoon komt vervolgens in contact met een casemanager en krijgt een jaar lang vaste monitoringscontacten (elke drie maanden). De casemanager biedt laagdrempelig contact, een luisterend oor en leidt toe naar passende zorg en hulp in het medisch en/of sociaal domein. Hij is tevens de schakel tussen de cliënt, behandelaar en andere hulpverleners. Door monitoring van suïcidaal gedrag en mogelijke risico’s voor de cliënt wordt zorg op maat geleverd. Daarnaast is er aandacht voor naasten en de mogelijkheid tot lotgenotencontact. Met deze integrale aanpak streeft Sumona naar een Nederland met minder suïcides en suïcidepogingen.


De Sumona-aanpak is gebaseerd op vijf kernelementen:

1. Vroegtijdig signaleren van de doelgroep;

2. Ontwikkelen van een domein-overstijgende ketenaanpak;

3. Het bieden van vaste monitoringscontacten en/of casemanagement op maat;

4. Cliënten en hun naasten toeleiden naar passende zorg en ondersteuning (indien gewenst);

5. Ondersteunen door de inzet van ervaringsdeskundigheid en lotgenotencontact.

Ontstaan 

Dankzij ZonMw subsidie hebben Indigo Haaglanden, Indigo Rijnmond en GGz Breburg van september 2020 tot en met september 2021 het vernieuwde suïcide­preventieprogramma Sumona ontwikkeld.18,19

Dit programma is gebaseerd op SuNa (Suïcidepoging Nazorg) en SUPREMOCOL (Suïcidepreventie door Monitoring en Collaborative care). SuNa richt zich op personen die gezien worden bij de Spoed Eisende Hulp na een suïcidepoging.20 Dit programma is ontwikkeld door Indigo Haaglanden en GGD Haaglanden en is tevens geïmplementeerd door Indigo Rijnmond.20,21 SUPREMOCOL is ontwikkeld door GGz Breburg en richt zich op personen met suïcidale gedachten die vroeg gesignaleerd worden door hulpverleners binnen en buiten de zorg.22,23 De komende periode wordt Sumona in stappen geïmplementeerd in onder andere Haaglanden.18,19

Sumona en huisartsen

Sumona kan huisartsen handvatten bieden in het begeleiden van personen die suïcidaal gedrag vertonen (zowel acuut als niet-acuut). In acute gevallen blijven ook de huidige werkwijzen van toepassing; een mogelijke aanmelding bij Sumona moet worden gezien als extra ondersteuning. Een casemanager is immers geen behandelaar.

Huisartsen kunnen een persoon met suïcidale gedachten bij Sumona aanmelden. Daarna heeft de persoon een gesprek met de casemanager. De casemanager kijkt wat de persoon nodig heeft qua zorg en leidt hem of haar toe naar ondersteuning in het sociaal domein (bijvoorbeeld schuldhulpverlening). De casemanagers binnen Indigo Haaglanden kennen dan ook de sociale kaart in de regio en bezitten een breed netwerk van keten­partners binnen en buiten de zorg. Dit maakt het voor hen mogelijk goede afstemming te vinden tussen behoeften van de aangemelde persoon en de mogelijkheden. Ondanks de belemmering van wachtlijsten binnen de GGZ, zal worden gekeken wat mogelijk is en wordt vinger-aan-de-pols contact geboden. Ook is er aandacht voor naaste betrokkenen; zij worden waar nodig toegeleid naar zorg of ondersteuning.


Sumona biedt een risico-inschattingsinstrument tijdens aanmelden, die naast een goede inschatting van het suïciderisico, ook de basis biedt voor monitoring van dit risico. Na aanmelden worden een jaar lang vaste monitoringscontacten geboden, is er intensief case­management in het eerste half jaar en case­management op indicatie in het tweede half jaar. De ambitie van Sumona in de regio Haaglanden is om de huidige samenwerking met huisartsen te vergroten.